دانشگاهی : بررسی تأثیر مصرف زعفران بر استقامت قلبی تنفسی دانشجویان دختر غیرفعال دانشگاه محقق اردبیلی- قسمت 16

در پژوهشی که توسط بیات و همکاران (1384) انجام شد مصرف گیاه مریم گلی موجب حفظ توان انفجاری بی‌هوازی، کاهش احساس خستگی، افزایش احساس توانمندی، افزایش زمان فعالیت بدنی تا بروز خستگی و کاهش درک فشار در فوتبالیستهای مرد بزرگسال می‌شود که دلیل ﺁن را ممانعت گیاه مریم گلی از کاهش میزان کولین پلاسما نسبت به میزان اولیه و افزایش استیل کولین و تقویت اعصاب کولونرژیک بیان کردند. از سوی دیگر نتایج تحقیقات احمدی و همکاران (1388) که بر روی موشهای صحرایی نر اجرا شد نشان داد که انجام تمرین استقامتی به مدت 6 هفته پس از مصرف زیره کوهی تأثیر معنی‌دار مثبتی براستقامت قلبی عروقی دارد و باعث افزایش HDL-c می‌شود و در حفظ وزن بدن موثر است. انسی و همکاران (2000) تأثیر مکمل سیر را بر عملکرد هوازی ده ورزشکار بررسی کردند. روش کار در این تحقیق به این شکل بود که ورزشکاران 900 میلی‌گرم پودر سیر مصرف نموده و بعد از 5 ساعت آزمون بروس را اجرا می‌کردند. نتایج نشان داد که مصرف حاد سیر باعث افزایش حداکثر اکسیژن مصرفی (VO_2max) و افزایش زمان دویدن ورزشکاران در مقایسه با مصرف دارو نما می‌شود. که دلیل افزایش VO_2max را ترکیبات سیر دانستند که باعث کاهش ویسکوزیته خون و پلاسما و نیز غلظت فیبرینوژن و همچنین افزایش سیالیت خون می‌شود. همچنین دنیز و همکاران (2000) نشان دادند سیر موجب افزایش سیالیت خون و در نتیجه افزایش خون رسانی به عضلات و افزایش توان فرد در انجام فعالیت های ورزشی می‌شود (deniz, 2000).
کافیین یک محرک طبیعی است که در گیاهان متعدد وجود دارد که به طور عمده از گیاهی به نام کافا عربیکا (caffa Arabica) به دست می‌آید که در قهوه، چای، کولا، کاکائو و غیره نیز یافت می‌شود. در پژوهش های زیادی تأثیر مصرف کافیین را بر عملکرد ورزشی بررسی شده و آثار ارگوژنیکی آن بر عملکرد استقامتی به ویژه در فعالیت‌های تناوبی مثل فوتبال به خوبی نشان داده شده است (davis & green , 2009) .آثار نیرو افزایی کافئین هنگام فعالیت ورزش و افزایش VO_2max به این صورت است که کافیین هنگام فعالیت ورزشی با شدت های بیشتر یا مدت‌های طولانی‌تر موجب افزایش فراخوانی اسیدهای چرب آزاد می‌شود و کاتابولیسم چربی را افزایش می‌دهد. همچنین مصرف کافئین باعث تسهیل رهایش کلسیم از شبکه سارکوپلاسمی می‌شود که موجب افزایش توانایی تولید نیرو هنگام انقباض می‌شود (Russell, 2008).
2-4-خلاصه و جمعبندی مهمترین مطالب
استفاده از مکمل‌های غذایی و ورزشی یکی از راه‌های افزایش توان هوازی و VO_2max است. اما بیشتر تحقیقات انجام شده در این زمینه بر روی مکمل‌ های صنعتی بوده است. مطالعات نشان داده است بیشتر مکمل‌‌های صنعتی مورد استفاده ورزشکاران در طولانی مدت عوارض جانبی جبران ناپذیری بر جا می‌گذارد. به همین دلیل تأثیرات مصرف مکمل‌های‌ گیاهی بر عملکرد ورزشی در کانون توجه محققین علوم ورزشی قرار گرفته است. در این میان گیاهانی که خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارند از اهمیت ویژه‌ای دارند. در سال‌های اخیر برخی مطالعات نشان داده است زعفران به عنوان یک ماده طبیعی یکی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی است و خواصی همچون کاهنده فشار خون، متسع کننده عروق، افزایش اکسیژن رسانی به بافت های بدن، پیشگیری کننده از کوفتگی عضلانی و افزایش نیرو و … دارد. بنابراین به نظر می‌رسد زعفران با داشتن چنین تأثیراتی مفیدی می‌تواند آثار ارگوژنیکی داشته باشد و متغیرهای استقامت قلبی عروقی را بهبود ببخشد.
فصل سوم:
مواد و روش پژوهش
مقدمه
پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر مصرف زعفران بر استقامت قلبی- تنفسی دانشجویان دختر غیرفعال دانشگاه محقق اردبیلی صورت گرفت. در این فصل ابتدا روش و طرح تحقیق وسپس جامعه آماری، نمونه‌های پژوهش و روش نمونهگیری تشریح میشود. در ادامه فصل به تشریح متغیرهای مستقل و وابسته پرداخته شده و بعد از آن ابزار اندازه‌گیری و نحوه‌ی جمع آوری اطلاعات و روش های تجزیه وتحلیل آماری استفاده شده برای تحلیل داده‌های خام نیز در پایان فصل اراﺋه شده است.
3-1- روش تحقیق
این تحقیق از نوع نیمه تجربی بود و روش اجرای آن به صورت آزمایشگاهی در دو نوبت جداگانه همراه با مصرف مکمل زعفران و دارونما انجام شد.
3-2- جامعهی آماری
جامعه‌ی آماری پژوهش حاضر را كلیه دانشجویان غیرفعال دختر دانشگاه محقق اردبیلی كه از نظر سلامت عمومی، سالم بوده و بیماری خاصی نداشتند و در سال تحصیلی٩٢-١٣٩١ساکن خوابگاه بودند تشكیل می‌دهد.
3-3- نمونه پژوهشی و نحوه گزینش آنها
در این طرح از بین دانشجویان غیر فعال 14 نفر از ٧٠ نفر داوطلب شرکت کننده در تحقیق به عنوان نمونه انتخاب شدند.
برای انتخاب آزمودنی‌ها به این شیوه عمل شد:

در پایین درج شده است

1. ابتدا اطلاعات لازم در مورد موضوع تحقیق، هدف، فواید مصرف زعفران و نحوه اجرای آن و خطرات احتمالی آن به دانشجویان که داوطلب شرکت در طرح بودند، داده شد.
2. پرسشنامه PAR_Q و پرسشنامه پیشینه پزشکی و برگه رضایت نامه توسط دانشجویان

داوطلب تکمیل شد و سپس پرسشنامه‌های تکمیل شده توسط محقق ارزیابی و آزمودنی‌ها که سابقه جراحی، بیماری‌های مزمن و متابولیکی و قلبی-عروقی و ناهنجاری اسکلتی و… داشتند کنار گذاشته شدند.

1. پس از اندازه‌گیری قد و وزن دانشجویان،BMI داوطلبان توسط نرمافزار محاسبه چربی بدن محاسبه شد. با علم بر این که BMI بالاتر از 25 باشد نشان دهنده چاقی است و افرادی که شاخص توده بدنی آنها در محدوده 18_24 بود انتخاب شدند.
2. با بهره گرفتن از کالیپر مدل پویا و روش اندازه‌گیری چین پوستی سه نقطه ای (فوق خاصره، شكم و پشت بازو) چربی زیرپوست از سمت راست بدن و در 3 نوبت و با فاصله 20 ثانیه اندازه‌گیری و با بهره گرفتن از نرم‌افزار، درصد چربی بدن محاسبه شد.
3. اجرای آزمون یک مایل دویدن: با اطلاع قبلی آزمودنی‌ها در زمان مقرر با کفش و لباس مناسب در سالن تربیت بدنی خواهران دانشگاه محقق حضور داشتند. سپس از آزمودنی‌ها مسیر علامت گذاری شده (1609 متر) را با حداکثر سرعت دودند و زمان پیمودن مسافت یک مایل اندازه‌گیری شد. حداکثر اکسیژن مصرفی با توجه به سن و جنس و شاخص توده بدنی با بهره گرفتن از فرمول زیر محاسبه شد (ترتیبیان و خورشیدی، 1385).

VO_2MAX(ml/kg/min)=(-8.41×MRT)+(0.34×MRT²)+(0.21×AGE×GENDER)-( 0.84×BMI)+108.94
MRT=زمان اجرای تست AGE=سن GENDER= جنسیت BMI= شاخص توده بدنی
آزمودنی های که VO_2MAX حدود 20 الی 25میلی لیتر /کیلوگرم/دقیقه داشتند برای تحقیق انتخاب شدند.
3-4-وسایل و ابزارهای مورد نیاز برای جمع آوری اطلاعات
3-4-1- ابزارهای فیزیکی و نرم افزارها

1. دستگاه نوارگردان الكترونیكی پیشرفته
2. دستگاه تجزیه وتحلیل گازهای تنفسی

(Ganshorn Medizin Electronic GmbH 97618 Niedelar Germany)